ΤΟ ΠΙΟ ΓΛΥΚΟ ΨΩΜΙ

Τα παραμύθια είναι η λογοτεχνική αφήγηση του λαού, έχει σκοπό να ψυχαγωγήσει, να διδάξει και να συγκινήσει. Χωρίζονται ανάλογα με το περιεχόμενο τους σε:

Α) μυθικά ή εξωτικά (μάγισσες, δράκοι)

Β) διηγηματικά ή κοσμικά (γεγονότα της ζωής)

Γ) θρησκευτικά ή συναξάρια

Δ) ευτράπελα ή σατιρικά ( αφηγούνται παθήματα ανθρώπων, τιμωρίες αλαζόνων κ.α.)

ΤΟ ΠΙΟ ΓΛΥΚΌ ΨΩΜΙ

ΘΕΜΑΤΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ

v             Η δυστυχία της απραξίας. Ο βασιλιάς τα είχε όλα, δε χρειαζόταν να μοχθήσει για τίποτε. Η δυστυχία εκφράζεται μεταφορικά ως ανορεξία.

v             Η σοφία και η εσωτερική γαλήνη του βιοπαλαιστή, ικανοποιείται από τη δουλειά.

v             Το ψωμί ως αμοιβή του ανθρώπινου μόχθου.

ΕΝΟΤΗΤΕΣ- ΔΟΜΗ

·          Α΄ενότητα: (« κάποτε…που λέει ο λόγος»): ο βασιλιάς και το πρόβλημα της ανορεξίας.

·          Β΄εν. (« όπου κάποια … πάρεις το κεφάλι!»): η συμβουλή του γέροντα.

·          Γ΄εν.: («κι ο βασιλιάς…απάντησε εκείνος»):οι δοκιμασίες του βασιλιά

·          Δ΄(«σε λίγο…δε θα σου λείψει»): η θεραπεία του βασιλιά.

·          Ε΄εν. («ο βασιλιάς…κι εμείς έτσι!»): η αλλαγή της ζωής του βασιλιά.

Η ΓΛΩΣΣΑ- ΥΦΟΣ

Το ύφος είναι απλό, ζωηρό κι ενδιαφέρον. Φυσικοί διάλογοι, παρατακτική σύνδεση των προτάσεων. Η γλώσσα του παραμυθιού είναι προσαρμοσμένη στη γλωσσική ικανότητα του λαού της υπαίθρου, λαϊκές λέξεις και ιδιωματισμού ( π.χ. δάρτης, φουρναραίους, έρεβε, λιμπιζόταν..)

Η ΑΦΗΓΗΣΗ

·          Αναπτύσσεται με τους εξής τρόπους:

·          Αφήγηση (τριτοπρόσωπη).

·          Διάλογοι (φυσικοί αυτούσιοι από το στόμα του λαού).

·          Περιγραφή (αγροτικές εργασίες) .

Προφορικότητα αφήγησης:

·          ο αφηγητής απευθύνεται άμεσα στο κοινό του (κι ο βασιλιάς, παιδί μου, θέλοντας..).

·          Προσπαθεί να το παρηγορήσει για τη φτώχεια του.

·          Να μην το κουράσει (και για να μην τα πολυλογούμε).

Αφηγηματικά μοτιβα:

·          Το πρόβλημα του ήρωα

·          Η συμβουλή του σοφού

·          Οι δοκιμασίες του ηρωα

·          Λύση-ικανοποίηση του προβλήματος.

·           

ΣΚΟΠΟΣ:

Ø        Να διδάξει στα παιδιά τις αγροτικές εργασίες, τον τρόπο παραγωγής του ψωμιού, την αξία της εργασίας και τη σοφία. Δεν είναι ντροπή η ενασχόληση με το «ταπεινό’ επάγγελμα του γεωργού. Τα αγαθά είναι «γλυκά» γιατί τα κερδίζουν οι άνθρωποι με κόπο και μόχθο. Το ήθος, η γαλήνη, η χαρά αξίζουν περισσότερο από τα πλούτη του βασιλιά.

Ø        Να ψυχαγωγήσει το κοινό που  ζει μια κοπιαστική πραγματικότητα χωρίς να μπορεί να ψυχαγωγηθεί αλλιώς  ο βασιλιάς θα ζήσει στα καλύβια τους, θα ντυθεί τα ρούχα τους και θα εργαστεί στα χωράφια τους.

Ø        Να συγκινήσει, οι απλοί άνθρωποι θα δάκρυζαν από χαρά όταν θα άκουγαν πως ο βασιλιάς άλλαξε, τους κατανόησε και αναγνώρισε το περιφρονημένο επάγγελμα τους.

ΠΡΟΣΩΠΑ

Ο ΒΑΣΙΛΙΑΣ: στην αρχή παρουσιάζεται ως κακότροπος, γκρινιάρης, καλομαθημένος(«πολύ πλούσιος, εγώ ζω ξέγνοιαστος και καρφάκι δε μου καίγεται για κανέναν!»). νοιάζεται μόνο για τον εαυτό του. η εξουσία τον έκανε αυταρχικό («θα σε κρεμάσω που με ξεγέλασες», απόμακρο από το λαό του. η αρρώστια  που τον βρήκε τον αλλάζει, γίνεται εργατικός, υπομονετικός, υπάκουος. Αντέχει στις σκληρές εργασίες και υπομένει αδιαμαρτύρητα την κούραση. Ανακαλύπτει την ικανοποίηση ξανά και την ευτυχία της προσωπικής εργασίας. Επιστρέφει στο παλάτι συνετός, γεμάτος όρεξη για δουλειά και προσφορά στο λαό του.

Ο ΓΕΡΟΝΤΑΣ: είναι φιλάνθρωπος, χαρίζει στο βασιλιά, χωρίς αντάλλαγμα, τη σοφή συμβουλή του. είναι εργατικός, ακούραστος, υπομονετικός.

ΟΜΟΙΟΤΗΤΕΣ	ΔΙΑΦΟΡΕΣ
Υπομονετικοί	Κοινωνική κατάσταση
Εργατικοί	Οικονομική άνεση
Ανθεκτικοί στις δυσκολίες	Ο γέροντας είναι πιο υπομονετικός, ενώ ο βασιλιάς πιο δυναμικός
Αγαπούν τη φυσική ζωή	Ο γέρος θυμίζει το χαρακτήρα του δασκάλου ενώ ο βασιλιάς είναι ο υπάκουος και ενθουσιώδης μαθητής.
Χαίρονται από τα αγαθά του μόχθου τους
Έχουν την ίδια σοφία και εμπειρία ζωής